-
1 саф
I прил.1)а) чи́стый (не загрязнённый, без при́месей)см. тж. чистасаф авырлык — чи́стый вес
саф алтын — чи́стое зо́лото
саф тавыш — чи́стый (зво́нкий) го́лос
б) настоя́щий, по́длинный2) перен. све́жийсаф һава — све́жий во́здух
саф җил — све́жий ве́тер
саф кар — све́жий снег
саф баш белән эшләп алу — прорабо́тать на све́жую го́лову
3) правди́вый, че́стный, благоро́дная душа́саф вөҗдан — чи́стая со́весть
4) че́стный, неви́нный, безгре́шный, де́вственныйсаф кыз — неви́нная (непоро́чная) де́вушка; целому́дренная де́вушка; де́вственница
5) перен. высо́кий, настоя́щий, чи́стый, возвы́шенныйсаф мәхәббәт — настоя́щая возвы́шенная любо́вь
6) перен. чи́стый, нали́чныйсаф акча — нали́чные де́ньги
саф килер — чи́стый дохо́д
саф табыш — чи́стая при́быль
•- саф акыл- саф баштан
- саф канлы
- саф күңел
- саф йөрәк
- саф күңелдән
- саф күңелле
- саф күңеллелек
- саф нәселле
- саф токымлы
- саф чишмә суы II сущ.ряд, шере́нга, строй, коло́ннасм. тж. рәталгы сафта — в пере́днем ряду́
алгы сафта булу (бару) — быть (идти́) в пере́дних ряда́х
- сафка тезүдемонстрациячеләр сафы — строй (ряд, шере́нга) демонстра́нтов
- сафны икеләтү -
2 көмеш
1. сущ.1) серебро́саф көмеш — чи́стое серебро́
алтынланган көмеш — позоло́ченное серебро́
көмеш белән бизәкләнгән — укра́шенный (инкрусти́рованный) серебро́м
көмеш йөгертелгән кашык — посеребрённая ло́жка́
сүзең көмеш булса да, тик торуың алтын — (посл.) сло́во - серебро́, молча́ние - зо́лото
2) собир. серебро́, сере́бряные моне́тыкәгазь акчаларны көмешкә алмаштыру — разменя́ть бума́жные де́ньги на серебро́
2. прил.көмеш белән ун мең сум — де́сять тысяч рубле́й серебро́м
1) в разн. знач. сере́бряныйкөмеш коелма — сере́бряный сли́ток
көмеш алка — сере́бряные се́рьги
көмеш тәңкә — сере́бряная моне́та
көмеш сәгать — сере́бряные часы́
көмеш чатма — сере́бряная парча́
көмеш эшләре остасы — ма́стер сере́бряных дел
2) прям.; перен. сере́бряный, серебри́стыйкөмеш бәс — сере́бряный (серебри́стый) и́ней
көмеш чал — серебри́стая седина́
көмеш балыклар — сере́бряные ры́бы
көмеш тавыш — сере́бряный (серебри́стый) го́лос
•- көмеш акчарлак
- көмеш җеп
- көмеш йөгертү
- көмешкә ману
- көмеш сәрви
- көмеш төсле••көмеш туй — сере́бряная сва́дьба
-
3 суыру
I прям.; перен.1) соса́ть ( что) || соса́ниеконфет суыру — соса́ть конфе́ты
имчәк суыру — соса́ть грудь
бармак суыру — соса́ть па́лец
трубка суыру — соса́ть тру́бку
2) вса́сывать/всоса́ть, впи́тывать/впита́ть ( что) || вса́сывание, впи́тываниечәчәктән бал суыру — вса́сывать некта́р из цветка́
коры агач су суыра — сухо́е де́рево впи́тывает вла́гу
3) прям.; перен. выса́сывать/вы́сосать ( что) || выса́сываниесөлек кан суыра — пия́вка выса́сывает кровь
сөякнең җелеген суыру — выса́сывать ко́стный мозг
4) прям.; перен. выка́чивать/вы́качать ( что) || выка́чиваниенефть суыру — выка́чивать нефть
акча суыру — выка́чивать де́ньги
5) тяну́ть, втя́гивать/втяну́ть ( что) || втя́гивание; тя́гамич төтенне яхшы суыра — печь хорошо́ тя́нет дым
упкын суырды — втяну́ла (поглоти́ла) пучи́на
6) прям.; перен. вытя́гивать/вы́тянуть, втя́гивать/втяну́ть ( что) ||а) вытя́гивание, вы́тяжкаб) вытяжно́йбилет суыру — вы́тянуть биле́т
пластырь эренне суыра — пла́стырь вытя́гивает гной
бөтен җелекләрен суыру — вы́тянуть все со́ки
кирәкле мәгълүматларны суыру — вытя́гивать ну́жные све́дения
суыру шкафы — вытяжно́й шкаф
насосның суыру җиңсәсе — втяжно́й рука́в насо́са
7) затя́гивать/затяну́ть ( что) || затя́жкаике-өч суырырлык — на две-три затя́жки
сазлык суырды — затяну́ло боло́то
8) выта́скивать/вы́тащить ( что чем)кылычны кынысыннан суыру — выта́скивать са́блю из но́жен
9) выдёргивать/вы́дернуть, вырыва́ть/вы́рвать, удаля́ть/удали́ть ( что) || выдёргивание; удале́ниеказык суыру — вы́дернуть кол
кадак суыру — вы́дернуть гвоздь
теш суыру — удали́ть зуб
10) в знач. нареч.суырыпвзасо́ссаф һаваны суырып сулау — вдыха́ть взасо́с све́жий во́здух
суырып үбешү — целова́ться взасо́с
•- суыра бирү
- суыра төшү
- суырып алу
- суырып бетерү
- суырып ташлау
- суырып чыгару••II перех.суыру да йот (суырып йотарлык) — пи́саная краса́вица; кровь с молоко́м
ве́ять, прове́ивать ( что) || прове́иваниемашина белән суыру — прове́ивать на маши́не
арыш суыру — прове́ивание ржи
См. также в других словарях:
саф — (САФЛАНУ) (САФЛАНДЫРУ, САФЛАУ) (САФЛЫ) (САФЛЫК) – I. и. 1. Кешеләрнең һ. б. (гадәттә хәрәкәт итүче) нәрсәләрнең хәрби тәртип белән, тигез ара калдырып урнашкан рәте һәм шул рәвешле тезелеп оешкан төркеме. Хайваннарның, кошларның сафка охшаш рәте… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
банк — 1. Түләү, бурычка бирү һәм акча туплау яки акча бүлү эшләрендә арадашлык итеп, саф акчаны үзәкләштерелгән әйләнешкә кертә тор. оешма 2. Отышлы кәрт уенында конга куелган акчалар суммасы 3. күч. Отышлы кәрт уенынының бер төре, шуның бер уйналышы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йөрү — 1. Атлап урыннан урынга күчү. Атлау сәләтенә ия булу, хәрәкәт итәрлек хәлдә булу. 2. Хәрәкәттә булу, хәрәкәт итеп тору 3. Транспортта хәрәкәт итү 4. Кая да булса баргалап тору эшкә й. 5. Үтү, керү, чыгу капкадан йөреп булмый 6. Йөреш ясау… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чыгу — 1. Кайдан да булса китү, ул урынны калдыру. Барган юлдан, юнәлештән читкә китү, күчү, юлын үзгәртү 2. Кая да булса килү, килеп басу, килеп күренү саф алдына ч. . Кайсы да булса якка карау, юнәлгән булу бакчага чыга торган тәрәзә 3. Берәр урында… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге